Geloof
‘Hoe zoet en veilig en heerlijk is het leven in den Heere.’ Deze zin citeer ik uit een brief in 1920 van Binne Roorda aan zijn toekomstige vrouw Pietje Wassenaar. Dit leven ‘in den Heere’ stond centraal in het leven van mijn grootvader Binne. Dat blijkt uit alle brieven van hem, maar ook in elk interview dat ik had, werd dit genoemd.

Bijbel
Zo vertelde Tine, een oud-leerling van hem, dat het bekend was dat meester Roorda in de trein in de bijbel las. ,,Dan begon hij een gesprek met medepassagiers en ging hij altijd over de bijbel vertellen.” Trui ging als kind uit Oudeschip naar de zondagsschool van Binne. ,,Hij was heel christelijk en hij kon mooi vertellen. Hij was ook gul met mooie platen en dat vonden wij als kinderen geweldig.”

Dominee
Het zal dan ook niet verbazen dat Binne al vanaf zijn zestiende dominee wilde worden. Zijn vader Philippus heeft alleen geld voor een onderwijzersopleiding. Maar toen de school van Binne in Oudeschip begin 1938 door een tekort aan leerlingen opgeheven werd, probeerde hij dominee te worden. Hij studeerde daarvoor geen theologie, maar vroeg om toestemming aan de kerkleiding op grond van bijzondere gaven.

Strijd
Er volgden zeven jaar van wachten en brieven schrijven. Binne Roorda kreeg geen toestemming van kerkelijke vergaderingen en werd er meerdere malen van beschuldigd dat hij ‘ontbinding brengt’. Hij gebruikte volgens deze vergaderingen scherpe woorden in de kerkelijke discussies. Dat was voor mij niet nieuw, want in verschillende interviews en brieven hoorde en las ik dat Binne geen blad voor de mond nam. Wop, dochter van een vriend van Binne, vatte dat eenvoudig samen: ,,Hij was het met heel veel mensen niet eens, zo was hij wel een beetje.”

Vrijmaking
Nadat in augustus 1944 de ‘Vrijmaking’ plaatsvond, een groep kerkleden van de Gereformeerde Kerken splitste zich af, werd Binne Roorda dominee in deze nieuwe kerk. Hij preekte twee keer in Hoogkerk, vlak daarna werd hij opgepakt. In het brievenarchief van mijn oom Philip heb ik deze preken nog niet kunnen vinden.

Oorlog
In de oorlog praatte Binne veel met zijn leeftijdsgenoot Aalje van Dam die bij hem ondergedoken zat. Binne was gereformeerd en Aalje hing het joodse geloof aan, maar ze hadden goede gesprekken, hoorde ik. De Messias was wel een gespreksonderwerp, maar Binne probeerde Aalje niet te overtuigen, daarvoor zat Aalje als joodse onderduiker in een te afhankelijke positie.

Ondersteunen
Toen mijn grootvader in de kampen Neuengamme en Sandbostel verbleef, was er geen sprake meer van strijd over bepaalde geloofszaken. In deze kampen kon hij de mensen om zich heen pastoraal ondersteunen. Een jongeman die terugkeerde uit Neuengamme vertelde aan de kinderen van Binne dat hun vader bij aankomst in Neuengamme met luide stem had gezegd: ,,Werp uw zorg op de Here en Hij zal u ondersteunen. Hij zal in eeuwigheid niet toelaten dat de Rechtvaardige wankelt. Dat zegt Psalm 55: 23.” Deze tekst uit de bijbel hing op de slaapkamer van Binne in Groningen.

Dit is, heel in het kort, het verhaal over het predikantsschap van mijn grootvader Binne Roorda. In de Groninger Archieven ligt de briefwisseling tussen hem en de classes van Warffum en Groningen, ook zijn er kerkenraadsverslagen van Roodeschool en Groningen.